Pages

Wednesday, October 31, 2007

Πού πάει η Google?

[...] with the $20 jump in Google’s stock in the last two days, its market value is now about $217 billion. That ranks it the fifth most valuable company in the country. Most valuable are Exxon Mobil, General Electric, Microsoft, and AT&T. Google has now become worth more than Procter & Gamble, Bank of America and Citigroup.


H μετοχή τους χτύπησε τα $700 σήμερα, μόλις 3 χρόνια αφού εισήχθηκε στο χρηματιστήριο. Στα μάτια πολλών, έχει σταματήσει να είναι μια ρομαντική και "γλυκιά" εταιρία που προσφέρει καλά apps, αλλά μεταμορφώνεται σε έναν γίγαντα για τον οποίο θα έπρεπε(?) να ανυσηχούμε.

[source]

New York City Guide #3: Met & Moma




Η Νέα Υόρκη είναι η πρωτεύουσα των τεχνών στην αμερική, και μία από τις πιο ώριμες καλλιτεχνικά μεγαλουπόλεις του κόσμου. Εκτός από τις παρουσιάσεις, γκαλλερί, οίκους μόδας, το θέατρο, τον κινηματογράφο και άλλα πολλά, διαθέτει τουλάχιστον 2 παγκοσμίας κλάσεως μουσεία με εκπληκτικά εκθέματα. Το πρώτο είναι το Metropolitan Museum of Art (Met), με άπειρα εκθέματα από όλα τα μήκη, πλάτη και εποχές της γης, και το δεύτερο είναι το Museum of Modern Art (Moma) με εκθέματα σύγχρονης τέχνης (τελευταία 150 χρόνια).


To Met είναι από τα 2-3 καλύτερα μουσεία του είδους του στον κόσμο, παρέα με το Βρεταννικό Μουσείο και το Λούβρο. Γεωγραφικά βρίσκεται στην μέση περίπου της ανατολικής πλευράς του Central Park, και μπορεί εύκολα να συνδυαστεί με μια βόλτα στο πάρκο πριν ή μετά. Είναι τεράστιο και αδύνατο να το δει κανείς αναλυτικά μέσα σε μία μέρα. Αυτό που κάνουν οι περισσότεροι είναι να εστιάσουν από λίγο στα διάφορα γνωστά εκθέματα, ή να επιλέξουν μία συγκεκριμένη συλλογή (πχ αιγυπτιακά) και να περάσουν εκεί τη μέρα. Ας δούμε σύντομα μερικά από τα πιο σημαντικά εκθέματα.



Θέα στο Central Park από το εσωτερικό

P1010013



Φυσικά, όπως και σε άλλα μουσεία τα ελληνικά και ρωμαϊκά εκθέματα έχουν περίοπτη θέση. Το Met έχει την καλύτερη συλλογή παγκοσμίως από αρχαίους ελληνικούς αμφορείς. Είναι τοποθετημένοι στην καινούργια ελληνο-ρωμαϊκή πτέρυγα η οποία άνοιξε μόλις πριν μερικούς μήνες και είναι φανταστική. Δυστυχώς στην Ελλάδα μας έχουν αφήσει τα σπασμένα, αφού οι αμφορείς που επιδεικνύονται εδώ είναι λες και τους έφτιαξαν μόλις χθες: ολόκληροι, κολλημένοι, καλογυαλισμένοι, με πολύ καλές επεξηγήσεις. Είναι από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα του μουσείου.



Τμήμα της συλλογής των ελληνικών αμφορέων

IMG_0447



Διάφορες πτυχές της ελληνικής μυθολογίας ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μας παρατηρόντας τα σχέδια στους αμφορείς. Ο Ηρακλής, ο τρωικός πόλεμος, οι αρχαίοι θεοί, σε διάφορες ιστορίες παρουσιάζονται ξεκάθαρα. Δεν ξέρω αν υπάρχουν και αλλού τέτοιου είδους εκθέματα, πάντως είχα μείνει με ανοιχτό το στόμα.



Η πρώτη απεικόνιση ανθρώπου σε μάρμαρο, το κυκλαδίτικο ειδώλιο

IMG_7041



Φυσικά και τα υπόλοιπα ελληνικά εκθέματα είναι πανέμορφα. Αγάλματα, κούροι, και φυσικά κυκλαδίτικα ειδώλια και πήλινα σκεύη, μερικά από τα οποία χρονολογούνται από το 4000πΧ!



Ένα από τα παλιότερα εκθέματα του μουσείου, μια πήλινη κυκλαδίτικη κούπα

IMG_7048



Τα αιγυπτιακά εκθέματα είναι και αυτά πολλά και σημαντικά. Από μούμιες σαρκοφάγους μέχρι τοίχους με ιερογλυφικά (έχουν μεταφερθεί ολόκληροι!) και πολλά άλλα καλούδια.



Τοίχοι με ολόκληρα τμήματα ιερογλυφικών

IMG_7049




Το εσωτερικό μιας σαρκοφάγου

IMG_7057



Το αποκορύφωμα βέβαια και ισως το καλύτερο έκθεμα του μουσείου είναι μια τεράστια αίθουσα της οποίας η μία πλευρά είναι τζάμι με θέα στο Central Park, και στην οποία έχει τοποθετηθεί ολόκληρος ο αιγυπτιακός ναός του Dandur! Την πρώτη φορά που τον αντικρύζει κανείς είναι τόσο εντυπωσιακό που - έστω για λίγες στιγμές - κόβεται η ανάσα.



Ο ναός του Dandur, εισαγωγή από την Αίγυπτο

IMG_0465




Η αίθουσα με τα ρωμαϊκά γλυπτά

IMG_0462




Το τρομακτικό άγαλμα του Περσέα και της Μέδουσας

IMG_0510




Στο Met υπάρχει και τμήμα σύγχρονης τέχνης, όπως αυτός ο πίνακας του Pollock

P1010016




Το Moma από την άλλη είναι μουσείο μοντέρνας τέχνης, και βρίσκεται κοντά στη δημοφιλή 5th Avenue, 10 λεπτά από την Times Square. Αυτό το μουσείο είναι μικρότερο και άνετα το βλέπει κανείς σε ένα απόγευμα ή πρωί. έχει λίγα και καλά εκθέματα, όπως Dali, Van Gogh, Monet, Picasso, Sagal και άλλους. Οι 2 πάνω πάνω οροφοί του είναι εκπληκτικοί, με τα αριστουργήματα να διαδέχονται το ένα το άλλο.



Τα περίφημα ρολόγια του Dali

IMG_1737




To αγαπημένο μου έκθεμα είναι το περίφημο Starry Night του Van Gogh. Είναι ένα από τα έργα που αξίζει να δει κανείς από κοντά διότι ο Van Gogh ζωγραφίζει τρισδιάστατα: πλησιάζοντας πολύ κοντά στον πίνακα βλέπει κανείς τις κινήσεις του πινέλου και την μπογιά που εξέχει από την επιφάνεια του καμβά. Όλα αυτά τα αστέρια που έχει σχεδιάσει, νοιώθεις σαν να τον έχεις μπροστά σου το ζωγράφο όταν τα βλέπεις από κοντά.



Το μυθικό Starry Night

IMG_1723



Υπάρχει και ένα τρίτο γνωστό μουσείο τέχνης στη Νέα Υόρκη (και πολλά άλλα μικρά), το Guggenheim. Αυτό όσο και να προσπάθησαν, μοιάζει με μια τεράστια λεκάνη τουαλέτας (sic) και έχει πιο ειδικού ενδιαφέροντος εκθέματα, παράλληλα με πολύ ιδιότυπη εσωτερική αρχιτεκτονική (υπάρχει ένας διάδρομος που ελικοειδώς τυλίγει το κτίριο από την κορυφή μέχρι κάτω στον οποίο εκτίθονται τα έργα, έτσι δεν υπάρχουν καθόλου σκάλες). Όμως δεν είναι όσο εντυπωσιακό όσο τα άλλα 2 μουσεία.

Monday, October 29, 2007

New York City Guide #2: Top of the Rock

Θέα στο χειμωνιάτικο Central Park

IMG_0500





Μία εμπειρία που αξίζει πραγματικά στη Νέα Υόρκη είναι να δει κανείς την εκπληκτική αυτή πόλη από ψηλά. Ιδανικά, θα πρότεινα βόλτα με ελικόπτερο. Όμως πολλοί λίγοι θα το τολμήσουν είτε λόγου φόβου, είτε λόγο κόστους, είτε λόγο καιρού. Η δεύτερη καλύτερη λύση είναι η ανάβαση και η απόλαυση της θέας από ένα ψηλό κτίριο, και φυσικά αυτό που προτοιμούνε οι περισσότεροι είναι το Empire State Building, καθώς είναι και γνωστό ως το ψηλότερο κτίριο στην Αμερική.



Ακόμα και με x12 zoom, οι άνθρωποι φαίνονται μικροσκοπικοί από την κορυφή

P1010126


Δεν αξίζει όμως, για διάφορους λόγους. Πρώτον, λόγω της δημοτικότητας έχει τεράστιες ουρές για να ανέβεις πάνω. Τα σ/κ του καλοκαιριού είναι τυπικό να πρέπει να περιμένεις σε διάφορες ουρές για πάνω από 2-3 ώρες για να φτάσεις στην κορυφή. Δεύτερον, ακόμα και να φτάσεις πάνω έχει πολύ λίγο χώρο για να κινηθείς. Τρίτον, τεράστια κάγκελα περιβάλλουν το χώρο και έτσι είναι αδύνατο να βγάλεις μια σωστή φωτογραφία, μία που να μην φαίνεσαι φυλακισμένος. Η ανάβαση στην κορυφή του Empire State έχει νόημα μόνο για να πει κανείς ότι ανέβηκε στο Empire State. Είναι μια καθαρά τουριστική διαδικασία.



Τα μισητά κάγκελα του Empire State

IMG_4123



Όμως υπάρχουν και καλύτερα. Κοντά στην Times Square υπάρχει το Rockefeller Center, το οποίο πρόσφατα (1-2 χρόνια) ξανα-άνοιξε την κορυφή του για το κοινό, ονόματι Top of the Rock. Το μόνο του μειονέκτημα είναι ότι δεν είναι όσο ψηλό όσο το Empire State ("μόνο" 65 όροφοι αντί για 82), αλλά η αίσθηση είναι παρόμοια. Προτιμώ το Top of the Rock (έχω ανέβει 3 φορές σε διάφορες εποχές) για πολλούς λόγους. Πρώτον, επειδή όλοι οι τουρίστες πάνε στο Empire State, σπάνια έχει κίνηση. Ανεβαίνεις πάνω σε λιγότερο από 20 λεπτά, και με λιγότερο κόστος ($15). Δεύτερον, έχει διάφορες αίθουσες να απολαύσεις την θέα, είτε κλειστές είτε ανοιχτές. Τέταρτον, η κορυφή του είναι γυμνή από κάγκελα και έτσι μπορεί να τραβήξει κανείς ίσως τις καλύτερες φωτογραφίες του ταξιδιού! Πέμπτον, έχει φοβερή θέα στο ψηλότερο κτίριο στην Αμερική, το οποίο μόνο από εκεί μπορεί να το δει κανείς σε όλη του την μεγαλοπρέπεια. Έκτον, είναι από τα λίγα δημόσια κτίρια που έχει θέα στο μαγευτικό Central Park, το οποίο φαίνεται ακόμα πιο ωραίο από εκεί ψηλά.



Θέα στο Empire State από το Top of the Rock

IMG_0511



Η ώρα της ημέρας έχει και αυτή σημασία. Άλλη εντύπωση παίρνει κανείς την ημέρα, άλλη ομορφιά το βράδυ με όλα τα φώτα. Τα ηλιοβασιλέματα είναι επίσης φοβερά αν έχει καλό καιρό. Θα πρότεινα να ανέβει κάποιος περίπου 30 λεπτά πριν το ηλιοβασίλεμα, και να μείνει μέχρι εργά μετά τη δύση του ήλιου. Η ανταμοιβή θα είναι αξέχαστες εικόνες και φωτογραφίες.


Θέα στο Empire State από το Top of the Rock (βράδυ)

IMG_1796




Πανοραμική άποψη του νότιου Μανχάτταν


Panorama from Top of the rock - South Manhattan

Saturday, October 27, 2007

New York City Guide #1: Broadway

Υποσχέθηκα πριν λίγο καιρό όταν γύρισα από το τελευταίο ταξίδι στη Νέα Υόρκη να γράψω ένα μίνι ταξιδιωτικό οδηγό: μερικές ιδέες και προτάσεις για το τι μπορεί να κάνει κάποιος αν επισκεφτεί αυτή την εκπληκτική πόλη. Θα είναι μια σειρά από περίπου 10 πόστ, τα οποία θα δημοσιευτούν εδώ σε αυτό το μπλογκ, εκ των οποίων το πρώτο διαβάζετε ευθύς αμέσως. Θα φροντίσω να εμπλουτίζω τα άρθρα με μερικές από τις χιλιάδες φωτογραφίες που έχω τραβήξει από την πόλη τα τελευταία χρόνια, καθώς είχα την τύχη (κυρίως λόγω των πειραμάτων που κάνουμε εδώ κοντά) να επισκεφτώ αρκετές φορές.


Φυσικά το προφανές να κάνει κάποιος είναι να γυρίσει την πόλη, να χαζεύει τους ουρανοξύστες και τον κόσμο, αλλά αυτό είναι αρκετά τετριμμένο activity για να το αναφέρω καθώς δεν χρειάζεται να τους πει κάποιος για να το κάνουν. Αντίθετα, θα εστιάσω σε ασχολίες που ίσως κάποιος να μην έχει στο μυαλό να κάνει απαραίτητα.


Για μένα ο Νο1 λόγος αυτή τη στιγμή που πιστεύω αξίζει κανείς να πάει στη ΝΥ είναι οι θεατρικές παραστάσεις του Broadway. το να δει κάποιος Broadway για πρώτη φορά είναι σαν να βλέπεις σε όλη σου τη ζωή Αγγελλόπουλο και ξαφνικά να δεις το Transformers: Το Broadway είναι το Hollywood του θεάτρου. Φυσικά αυτό συνεπάγεται πως έχει όλα τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του Hollywood: ακριβές, λουσάτες παραγωγές που όμως μπορεί να μην έχουν και πολύ καλό σενάριο. Όπως και να έχει όμως, είναι μια εμπειρία που αν κάποιος καταλαβαίνει στοιχειωδώς αγγλικά αξίζει να την ζήσει τουλάχιστον μία φορά.


Μερικά θέατρα βρίσκονται πάνω στην Times Square.

IMG_0553

Τα περισσότερα θέατρα βρίσκονται γύρω από την Times Square, και τα εισιτήρια τυπικά κοστίζουν τουλάχιστον $100 το άτομο. Orchestra θέσεις θα είναι γύρω στα $120, ενώ στους εξώστες θα βρει κανείς με κάτω από $100. Τα περισσότερα πωλούνται online, αλλά υπάρχει ένα πολύ καλό deal όπου μπορεί να βρει κανείς εισητήρια για τις καλύτερες παραστάσεις στη μισή τιμή.


H υπηρεσία λέγεται TKTS και λειτουργεί ως εξής: απούλητα εισιτήρια για παραστάσεις της ίδιας μέρας δίνονται με έκπτωση, τυπικά από 25% εώς 75% φθηνότερα. Υπάρχουν 2 booths, ένα ακριβώς δίπλα στην Times Square, τα οποία 2 φορές τη μέρα ανοίγουν για να μοιράσουν αυτά τα εισιτήρια (μία για τις μεσημεριανές παραστάσεις - αν έχει - και μία για τις βραδυνές). Πολλοί νεοϋορκέζοι προτιμούν αυτή τη λύση, και την έχω δοκιμάσει αρκετές φορές, καθώς με ~$60 έχεις θέσεις στην orchestra που είναι εξαιρετικό deal. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι παίρνουν μόνο μετρητά και πρέπει να σταθείς στην ουρά. Ο κόσμος τυπικά πάει μία ώρα πριν ανοίξουν τα ταμεία για να πιάσει θέση, ειδικά αν θέλει εισιτήρια για μια από τις popular παραστάσεις. Πάντως το σύστημα δουλεύει καλά, καθώς και τα θέατρα γεμίζουν με κόσμο και οι παραγωγοί κερδίζουν μερικά έξτρα χρήματα.


Τα εισιτήρια για την πρώτη μου Broadway εμπειρία.

IMG_4023


Φυσικά το ερώτημα είναι ποιά παράσταση να δει κανείς? Υπάρχει κάτι για όλα τα γούστα, από κωμωδίες μέχρι δράματα και υπερ-παραγωγές. Θα προσπαθήσω να προτείνω κάποιες από τις παραστάσεις που έχω δει προσωπικά, οι οποίες είναι οι εξής:



The Phantom of the Opera

Beauty and the Beast

Jersey Boys

Rent

Avenue Q

The Drowsy Chaperone

The Lion King

Mary Poppins

Mamma Mia

Wicked

The Producers


H διαφήμιση παραστάσεων καλά κρατεί.

IMG_7005



Για κάποιον που βλέπει πρώτη φορά Broadway, θα πρότεινα το κλασικό Phantom of the Opera ή το Wicked. Είναι και τα 2 ακριβές παραγωγές με καταπληκτικά σκηνικά και πολύ καλές ερμηνείες που σε γεμίζουν σαν ένα καλό καλοκαιρινό blockbuster. Παρόμοιο στυλ έχει και το Jersey Boys αλλά με λιγότερο έμφαση στα σκηνικά και περισσότερη έμφαση στο σενάριο και την ιστορία (κάποιοι θα έλεγαν άρα ότι θεωρείται πιο ποιοτικό). Βέβαια το Phantom είναι το πρώτο έργο που είδα, και μετά το ξαναείδα στο Vegas (μάλλον καλύτερο εκεί αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση). Ο περίφημος πολυέλαιος βρίσκεται αρχικά καλυμμένος πάνω στη σκηνή, και στο αρχικό act αιωρείται και τον τοποθετούνε στην κορυφή του θεάτρου/όπερας, όπου και παραμένει μέχρι το τέλος όπου το φάντασμα τον συνθλίβει και πάλι στο έδαφος. Τo Phantom και το Wicked χρησιμοποιούν στο μέγιστο βαθμό τον "αέρα" πάνω από τη σκηνή, και αυτή η λειτουργία σε 3 διαστάσεις πάντα εντυπωσιάζει.




Μετά έχουμε τα έργα της Disney τα οποία έχουν και αυτά τα υψηλότερα στανταρ παραγωγής και πολύ πρωτότυπη δεξιοτεχνία στην εκτέλεση, αλλά φυσικά οι ιστορίες είναι γνωστές και παλιές. Τo Beauty and the Beast μου άρεσε καλύτερα, και μετά το εκπληκτικό Lion King και βέβαια η Mary Poppins.


IMG_7006

Από κωμωδίες, θεωρώ πώς το Drowsy Chaperone (με όλα τα meta-θεατρικά κόλπα του) και το Avenue Q είναι πανέξυπνα και ξεφεύγουν από τις κλασικές μορφές θεάτρου. Στο μεν Avenue Q οι μισοί χαρακτήρες είναι muppets (παίζονται από ανθρώπους) και έχει τον πιο έξυπνο διάλογο που έχω δει σε έργο. Το δε Drowsy Chaperone είναι το αγαπημένο μου Broadway έργο, καθώς δεν μπορεί να βρει κανείς ανάλογη παράσταση.


To Producers είναι και αυτό κωμωδία, και έχει πάρει και τα περισσότερα βραβεία από οποιαδήποτε άλλη παράσταση ever, αλλά δε το βρήκα τόσο fulfilling. Για μερικά φεγγάρια ήταν αδύνατο να βρεις εισιτήρια για αυτό το έργο, τώρα όμως είναι κανονικά.


Το εσωτερικό του Amsterdam theater.

IMG_4032


Το Mamma Mia είναι κλασσικό "παλιό" Broadway , με πολλά feel-good τραγούδια και ελληνικό θέμα. Τα σκηνικά δεν είναι σούπερ αλλά από θέμα διασκέδασης είναι Νο1 καθώς σου έρχεται να σηκωθείς και να χορέψεις στα περρισσότερα (των Abba) τραγούδια.


Θα αφήσω τελευταίο το Rent. Αυτό είναι μια rock opera, λιγότερο εντυπωσιακό από άλλες παραστάσεις αλλά με πιο πολύ ουσία και μήνυμα αφού ήταν το πρώτο έργο που ασχολήθηκε (πριν 10 χρόνια περίπου) με την ομοφυλοφιλία και τα ναρκωτικά. Αλλά το στυλ του είναι διαφορετικό από τα άλλα έργα.


H 42nd street, τώρα από τους πιο δημοφιλείς δρόμους στο κέντρο του Μανχάτταν.

IMG_0373


Αυτά τα ολίγα για το Broadway. Δεν είναι ασυνήθες να παίρνει κάποιος εισιτήρια για 2-3 παραστάσεις για ένα σ/κ που θα βρεθούν στην ΝΥ (moi aussi). Άμα ξεκινήσεις, δεν ξεκολλάς εύκολα!

Wednesday, October 24, 2007

Optical Illusions, the return

Επιστρέφω στο εκπληκτικό illusion που είχα γράψει πριν λίγο καιρό, και το οποίο είχε αναλυθεί αρκετά στο blog του Giama.



Το θέμα θυμίζω είναι πώς κάποιοι βλέπουν την κοπέλα να κινείται κατά ωρολογιακή φορά, και άλλοι κατά αντι-ωρολογιακή φορά. Οι περισσότεροι, μετά από λίγο εξάσκηση, μπορούν να εναλλάσουν τη φορά περιστροφής.



Την πρώτη στιγμή που είδα τη φορά να αλλάζει, τρελλάθηκα! Είναι τόσο πειστικό που μου φάνηκε σχεδόν αδύνατο. Νόμιζα πως η εικόνα η ίδια άλλαζε φορά, και όχι το μυαλό μου. Τελικά, κατάλαβα πόσο περιορισμένος και "χαζός" είναι ο εγκέφαλος.



Μετά από λίγη σκέψη, νομίζω ξέρω τώρα ακριβώς πώς λειτουργεί αυτό το illusion. Άπαξ και το εξηγήσεις, φαίνεται αρκετά απλό από εκεί και μετά. Είναι βασικά μια εξελιγμένη μορφή του illusion με τον κύβο, ο οποίος φαίνεται εδώ.



Το illusion εδώ είναι πως κάποιοι βλέπουν τον κύβο με την μπροστινή του όψη προς τα αριστερά (και την πίσω όψη προς τα δεξιά, και έτσι φαίνεται η πάνω πλευρά του κύβου στον αναγνώστη), και άλλοι βλέπουν την μπροστινή του όψη προς τα δεξιά (και την πίσω όψη προς τα αριστερά, ταυτόχρονα με την κάτω πλευρά του κύβου να φαίνεται στον αναγνώστη). Τελικά, όλοι με λίγη προσπάθεια είναι σε θέση να εναλλάξουν τους 2 κύβους, και να πιστεύουν ότι βλέπουν είτε τον έναν είτε τον άλλον.


Το illusion του κύβου είναι εύκολο να εξηγηθεί. Η πραγματικότητα είναι μία, πώς η εικόνα είναι απλώς 12 ευθείες γραμμές σε μια επιφάνεια δισδιάστατη. Το μυαλό μας όμως έχει στη μνήμη του το μοντέλο ενός τρισδιάστατου κύβου, και έτσι ωθείται στο να πιστέψει πως βλέπουμε έναν κύβο σε 3 διαστάσεις (ο οποίος είναι ο φυσικός χώρος που βλέπουμε). Όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα: δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να βοηθά το μυαλό να καταλάβει ποιά φορά έχει ο κύβος, και δεν ξέρει ποιον κύβο (από τους 2 πιθανούς) να διαλέξει. Διαλέγει μια αρχική φορά, και αυτή μπορεί να μείνει η να αλλάξει χωρίς λόγο, παρότι η εικόνα είναι η ίδια. Απλώς το μυαλό μπερδεύεται και δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί σε μια 3D εικόνα.


Υπό αυτό το πρίσμα, η εικόνα της περιστρεφόμενης κοπέλας εξηγείται τώρα εύκολα. Η πραγματικότητα είναι πως η σιλουέτα και η σκιά της κινούνται σε 2 διαστάσεις, αριστερά-δεξιά (όπως οι υαλοκαθαριστήρες στα αυτοκίνητα). Η κίνηση της κοπέλας είναι σε 2 διαστάσεις, 180 μοίρες προς τη μία κατεύθυνση και μετά 180 μοίρες ανάποδα (συμμετρικά), και επαναλαμβάνεται.


Το μυαλό όμως και πάλι μπερδεύεται. Φαντάζεται μια τρισδιάστατη εικόνα, και λόγω της κίνησης είναι αναγκασμένο να της δώσει μια φορά περιστροφής και βάθος, διότι για το μυαλό το μοντέλο που χτίζει είναι πως το πόδι είτε εξέχει προς τα εμάς είτε προς το βάθος της εικόνας. Αναγκαστικά, αναλόγως αν το μυαλό θα τοποθετήσει το πόδι προς τα εμάς ή προς το βάθος, ξεγελιέται και αναθέτει στην κίνηση μια φορά περιστροφής, διότι αυτό είναι μαθημένο να κάνει στον πραγματικό τρισδιάστατο κόσμο. Αλλά, επειδή δεν υπάρχει στην εικόνα κανένα στοιχείο που να καθορίζει την ακριβή φορά περιστροφής (και οι 2 είναι εξίσου πιθανές), μπορεί να δει είτε την μία είτε την άλλη.


Ο καθένας μπορεί να δεί αρχικά μία από τις 2 φορές περιστροφής, όπως αρχικά θα δει έναν από τους 2 κύβους στην προηγούμενη εικόνα. Με λίγη εξάσκηση όμως το άλλο ενδεχόμενο, η άλλη φορά, θα έρθει και αυτή στην επιφάνεια.

Monday, October 22, 2007

Shit

H Kαλιφόρνια καίγεται...

Deja vu?

Φθινόπωρο


Μια φωτογραφία από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ που τράβηξα χθες. Για μια περίοδο 2-3 εβδομάδων, τα φύλλα στα δέντρα κοκκινίζουν και αποκαλύπτουν εντυπωσιακά χρώματα πριν πέσουν για το χειμώνα. Επιτέλους στον τέταρτο χρόνο που έρχομαι για πειράματα στο Brookhaven, έπεσα μέσα σε αυτό το χρονικό παράθυρο.

Friday, October 19, 2007

Wicked & Corteo





Την περασμένη εβδομάδα είχαμε την ευκαιρία να δούμε 2 εξαιρετικές παραστάσεις τις οποίες θα ήθελα να σχολιάσω, το musical Wicked και τους ακροβάτες του Circue du Soleil στο πανέμορφο Corteo.



Το Wicked είναι ίσως το πιο πολυσυζητημένο σόου στην Αμερική αυτή τη στιγμή. Έκανε πρεμιέρα στο Broadway το 2003, και από τότε ο ντόρος συνεχώς αυξάνεται. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν γύρω στις 5 παραγωγές για το σόου, είτε μόνιμες (New York, Los Angeles, London) είτε περιοδεύουσες.


Είχαμε πάρει εισητήρια για την παράσταση στο LA πριν 7 μήνες(!). Είχα βρει μια προσφορά την περασμένη άνοιξη για presale της 2007-08 season, όπου δίνανε πολύ καλά orchestra seats με κάτω από $100 (τυπικές τιμές θα ήταν γύρω στο διπλάσιο). Είμασταν 10η σειρά από την πίστα, και βλέπαμε τα πάντα από κοντά.

Είχαμε αρκετό γέλιο με τον Φραγκίσκο πριν ξεκινήσει η παράσταση. Επειδή φτάσαμε 45 λεπτά νωρίτερα, είπαμε να κάνουμε καμιά βόλτα στην Hollywood Boulevard να δούμε κανένα αστέρι για να περάσει η ώρα. Περπατήσαμε για κάπου 35 λεπτά συνολικά, και στη συνέχεια είπαμε να πάμε καμιά τουαλέτα. Αφήσαμε σαν καλοί gentlemen να πάνε πρώτα οι κοπέλες (Ντόρα+Μελανία), αλλά φυσικά η ουρά για την τουαλέτα των γυναικών ήταν αρκετά μεγάλη. Έτσι μπορέσαμε να πάμε εμείς στην τουαλέτα μόλις 3-4 λεπτά πριν ξεκινήσει η παράσταση, και για αυτό είχε αρχίσει να με πιάνει κρύος ιδρώτας μη τυχόν και δε προλάβουμε.

Πάμε λοιπόν στα (όρθια) ουρητήρια με τον Φραγκίσκο, και εκεί που τις είχαμε βγάλει έξω όπως είμασταν δίπλα δίπλα και γελάγαμε έτοιμοι να κατουρήσουμε, ακούγεται από τα μεγάφωνα μια σχεδόν βιβλική φωνή:

"The show will start soon. If someone is not seated before the beginning of the show, the doors will close and there will be a 25 minute interval before seating will be available again. Please proceed to the doors immediately."

Κοινώς δεν αφήνουν κάποιον να μπει στη μέση της παράστασης ενόσω τρέχει κάποιο act, αλλά μόνο στις σκηνές μετάβασης. Εκεί κοιτιόμαστε με τον Φραγκίσκο και γελώντας μου λέει: "Έχει γούστο ρε συ να περιμέναμε 7 μήνες και να χάσουμε την πρώτη μισή ώρα της παραστασης!"

Αμέσως τα χαμόγελα φύγανε από τα πρόσωπά μας, συνειδητοποιώντας πως αυτό έχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει πραγματικότητα. Μην έχοντας προλάβει να κατουρήσω, τις μαζεύουμε, πλενόμαστε στα γρήγορα και πάμε τρέχοντας προς την αίθουσα. Όλοι σχεδόν είχανε κάτσει στις θέσεις τους εκτός από εμάς, και οριακά προλάβαμε! Έτσι αποφύγαμε την μεγαλύτερη ατυχία που θα μπορούσε να μας τύχει (δεν μπορώ να περιγράψω το τι έγινε μόλις ανακοίνωσαν το διάλειμμα).



Η παράσταση αυτή καθε αυτή είναι πάρα πολύ καλή. Τα τραγούδια όχι τόσο, καθώς δεν σου μένει κάτι στη μνήμη. Όμως τα σκηνικά ήτανε φανταστικά, από τα καλύτερα που έχω δει σε οποιαδήποτε παράσταση. Οι ερμηνείες ήτανε και αυτές φοβερές ανεξαιρέτως (ε, αν δεν έχει και στο LA καλούς performers όταν υπάρχει τόσο availability από up and coming ηθοποιούς-χορευτές, πού θα βρούνε?). Αυτό που κάνει ενδιαφέρουσα όμως την παράσταση είναι το στόρυ.

Είναι βασικά η ιστορία των μαγισσών από το Μάγο του Οζ, από πώς ξεκίνησαν μέχρι που μεγαλώνουν. Το πρώτο μισό είναι λίγο βαρετό, θυμίζει κάπως "Χτυποκάρδια στο Μπέβερλυ Χιλς" (ή νάιν-όου-τού-ουάν-όου όπως το λένε εδώ - 90210), αλλά με theme το βασίλειο του Οζ. Υπάρχει όμως ένα εκπληκτικά φοβερό φινάλε στο πρώτο μέρος, ονόματι Defying Gravity, όπου η "κακιά" μάγισσα μαθαίνει να πετάει και ίπταται στον αέρα με ένα τεράστιο ρούχο από πίσω της. Η σκηνή είναι τρομακτική και σε υποβάλλει, βλεποντάς την να αιωρείται 10-15 μέτρα στον αέρα, παρέα με απίστευτα φωτιστικά εφφέ.


Το δεύτερο μέρος έχει πολύ πιο ενδιαφέρον καθώς εξελίσσεται παράλληλα με τον ερχομό της Ντόροθυ στο βασίλειο. Δεν βλέπουμε ποτέ άμεσα την Ντόροθυ, αλλά βλέπουμε το backstory και τι κάνανε οι μάγισσες και οι λοιποί χαρακτήρες κατά τη διάρκεια της παρουσίας της εκεί. Το θέμα του έργου είναι ότι τα φαινόμενα απατούν, και ότι γνωρίζοντας τη ζωή των μαγισσών μια εντελώς διαφορετική εικόνα από την απλή παραμυθένια ιστορία της ταινίας ξεδιπλώνεται. Δυστυχώς δεν μπορώ να αποκαλύψω άλλα για να μην κάνω spoil την εμπειρία, αλλά το έργο δίνει ανατρεπτική δομή στον όλο μύθο. Εκεί είναι που το Wicked πραγματικά αριστεύει.

Ακόμα και για κάποιον που δεν είναι φαν του Μάγου του Οζ, δεν έχει τόσο σημασία όσο ο τρόπος που ξεσκεπάζονται οι εκπλήξεις, η μια μετά την άλλη. Θα συνιστούσα οπωσδήποτε σε κάποιον να δει την ταινία (από το 1939 παρακαλώ) πριν δει την παράσταση, καθώς υπάρχουν συνεχώς references στην ιστορία.





To Corteo από την άλλη είναι κλασικό Cirque du Soleil παράσταση, δηλαδή ένα high-tech εντυπωσιακό τσίρκο. Οπτικά, είναι ίσως από τα πιο πρωτότυπα σόου που μπορεί να παρατηρήσει κανείς. Τα ακροβατικά είναι πρωτότυπα και συνοδέυονται από πομπώδη μουσική και αρκετά ενδιαφέρουσες ιστορίες. Τo Vegas έχει πήξει από αυτά τα σόου (έχουν κάπου στα 5) και είναι όλα επιτυχημένα, με αποκορύφωμα το μνημειώδες "Ο".




Δύο σκηνές ξεχωρίζουνε ιδιαίτερα, η πρώτη είναι η εισαγωγή στο σόου όπου 3 πολυέλαιοι ανεβοκατεβαίνουν στην σκηνή ταυτόχρονα με τους ακροβάτες που επιδεικνύουν διάφορα χορευτικά πάνω σε αυτούς. Η δεύτερη είανι όταν μια μικροσκοπική κοπέλα-νάνος δένεται από 6 μπαλόνια με κάποιο ελαφρύ αέριο, έτσι ώστε να μπορεί ίσα-ίσα να ισορροπεί στον αέρα χωρίς σχοινιά! Στη συνέχεια ο παρουσιαστής την πετάει πάνω στον κόσμο, όπου μπορούσαμε να την σπρώξουμε πάλι στον αέρα, και έτσι η κοπέλα πέταγε από το ένα σημείο της αίθουσας στο άλλο. Ήταν αρκούντως πρωτότυπο ώστε να αξίζει να δει κανείς την παράσταση.

Thursday, October 18, 2007

Μαύρες Τρύπες

Το παρακάτω κείμενο το είχα γράψει το 2001, έτσι για πλάκα. Είναι μια αρκετά απλή εισαγωγή στις μαύρες τρύπες, και το παραθέτω εδώ ως ελεύθερο ανάγνωσμα. (Μπορείτε να το κατεβάσετε σε pdf εδώ).




Θεωρία και πείραμα είναι δύο έννοιες αλληλένδετες, με το πείραμα να καθορίζει τη φύση των θεωριών που πρόκειται να διατυπωθούν, όταν μιλάμε για τη Φυσική γενικά. Επειδή όμως σε κάθε κανόνα υπάρχει μία εξαίρεση, στην προκειμένη περίπτωση είναι οι μαύρες τρύπες. Για τις μαύρες τρύπες υπάρχει ένα εκπληκτικής έκτασης μαθηματικό και θεωρητικό υπόβαθρο, το οποίο προς το παρόν δεν έχει επαληθευτεί από πειράματα, ούτε όμως έχει διαψευσθεί. Αποτελούν το κλειδί για την ερμηνεία του σύμπαντος, το οποίο κλειδί γνωρίζουμε πολύ καλά πως είναι, αλλά δεν το έχουμε βρει ακόμη.

Είναι πολύ πιθανό κάποιος να αναρωτηθεί τι ακριβώς είναι αυτό που ονομάζουμε “Μαύρη Τρύπα”, ή μελανή οπή, το όνομα δεν έχει και όση σημασία.. Οι μαύρες τρύπες είναι ουράνια σώματα σαν όλα τα άλλα, όπως οι πλανήτες και ο ήλιος, τα οποία όμως διαφέρουν από αυτά σε μία μικρή αλλά θεμελιώδη λεπτομέρεια: έχουν πάρα πολύ μεγάλη μάζα, με αποτέλεσμα να έλκουν με αφάνταστα ισχυρές δυνάμεις τα αντικείμενα που βρίσκονται γύρω τους. Οι δυνάμεις αυτές είναι τόσο ισχυρές που με κανένα τρόπο δεν μπορεί ένα αντικείμενο να ξεφύγει από την έλξη τους. Αν ένα σώμα βρεθεί κοντά σε μια μαύρη τρύπα είναι καταδικασμένο να “πέσει” μέσα στην τρύπα χωρίς να μπορέσει ποτέ ξανά να φύγει από αυτή την ιδιόμορφη φυλακή… Από αυτόν τον κανόνα δεν μπορεί να ξεφύγει ούτε το φως, το οποίο αν πέσει μέσα σε μια μαύρη τρύπα φυλακίζεται εκεί. Για αυτό το λόγο λέγονται και «μαύρες» τρύπες, και είναι η κυριότερη αιτία που δεν μπορούμε να τις ανιχνεύσουμε, αφού φυλακίζουν το φως και δεν εκπέμπουν έτσι καμία ακτινοβολία.

Μία μαύρη τρύπα δεν βρισκόταν πάντοτε σε μια τέτοια ακραία κατάσταση. Στα νεαρά της χρόνια, ήταν ένα άστρο σαν όλα τα άλλα, όπως για παράδειγμα ο ήλιος. Τι συμβαίνει στο εσωτερικό ενός τέτοιου άστρου; Ο ήλιος είναι γεμάτος από υδρογόνο, το οποίο χρησιμοποιεί ως καύσιμο για να παράγει την ενέργεια την οποία φτάνει σε εμάς με μορφή ακτινοβολίας και θερμότητας. Στο εσωτερικό του λοιπόν λαμβάνουν χώρα μια σειρά από διαδικασίες σε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Η θερμότητα αυτή στο εσωτερικό του ήλιου ασκεί μεγάλη πίεση προς τα εξώτερα στρώματα του άστρου, με αποτέλεσμα να μην επιτρέπει στα στρώματα αυτά να συρρικνωθούν προς τα μέσα. Με την πάροδο εκατομμυρίων ετών τα καύσιμα αυτά τελειώνουν, ο ήλιος ψύχεται και οι πιέσεις σταματούν να ασκούνται πια. Τότε οι δυνάμεις της βαρύτητας, οι οποίες είναι πολύ ισχυρές λόγω της μεγάλης μάζας του ήλιου, έλκουν τα εξωτερικά στρώματα προς το εσωτερικό, οπότε ο ήλιος θα ελαττωθεί σε μέγεθος, περίπου σαν ένα μήλο το οποίο μετά από λίγο χρόνο αρχίζει να σαπίζει και να μικραίνει το σχήμα του. Τελικά όλη η μάζα του άστρου συγκεντρώνεται σε ένα πολύ μικρό χώρο, χιλιάδες φορές μικρότερο από το αρχικό του μέγεθος. Ένα τέτοιο σώμα λέγεται λευκός νάνος. Συνήθως, η συρρίκνωση του άστρου σταματά όταν γίνει λευκός νάνος, κάτι το οποίο θα συμβεί και στον δικό μας ήλιο. Υπάρχει όμως η πιθανότητα, αν το άστρο έχει πραγματικά τεράστια μάζα, η συρρίκνωση – κατάρρευση πια – να συνεχιστεί. Τότε οι δυνάμεις βαρύτητας γίνονται τόσο ισχυρές που έλκουν τα πάντα, ακόμη και το φως, καταρρέει δηλαδή το άστρο σε μια μαύρη τρύπα. Το αν θα καταρρεύσει τελικά ή όχι σε μαύρη τρύπα, εξαρτάται από τη μάζα του. Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει σε αυτό το στάδιο είναι πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η μάζα ενός άστρου, ώστε να γίνει κάποτε μαύρη τρύπα, κάτι με το οποίο πρόκειται να ασχοληθούμε ευθύς αμέσως.

Όταν από την επιφάνεια της γης ρίξουμε ένα σώμα προς τα επάνω, τότε αυτό θα φτάσει σε ένα μέγιστο ύψος και στη συνέχεια θα επανέλθει πέφτοντας στην γη. Αν το βάλλουμε με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα, θα φτάσει πιο ψηλά. Αν όμως το ρίξουμε προς τα επάνω με αρκετά μεγάλη ταχύτητα, τότε θα ξεφύγει από το βαρυτικό πεδίο της γης και δε θα επιστρέψει, αλλά θα συνεχίσει το ταξίδι του στο διάστημα. Η ταχύτητα αυτή, για την οποία τα σώματα ξεφεύγουν από τη γη ονομάζεται ταχύτητα διαφυγής, και είναι περίπου ίση με 11,2 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Αν δεν ήμασταν στη γη αλλά στον ήλιο, τότε θα έπρεπε να ρίξουμε το σώμα προς τα επάνω με ταχύτητα 116 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο για να ξεφύγει από το πεδίο του ήλιου. Γενικά η ταχύτητα διαφυγής από ένα ουράνιο σώμα μάζας Μ και ακτίνας R είναι ίση με υ=sqrt(2GM/R), όπου G η σταθερά της παγκόσμιας έλξης. Η ταχύτητα διαφυγής είναι ίδια για όλα τα σώματα που σκοπεύουν να φύγουν από το ουράνιο σώμα ή το άστρο, δεν εξαρτάται δηλαδή από τη δική τους μάζα αλλά, όπως φαίνεται και στον προηγούμενο τύπο, μόνο από τη μάζα και την ακτίνα του άστρου.


Ένα τολμηρό βήμα

Σύμφωνα με τα παραπάνω, όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα του άστρου, και όσο μικρότερη είναι η ακτίνα του, τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι η ταχύτητα διαφυγής ενός σώματος από αυτό. Ας κάνουμε τώρα τον εξής συλλογισμό: πόση πρέπει να είναι η ακτίνα R ενός άστρου συγκεκριμένης μάζας Μ, ώστε να χρειάζεται να έχει ταχύτητα διαφυγής όση και η ταχύτητα του φωτός για να διαφύγει από την έλξη του άστρου; Αν συμβολίσουμε με c την ταχύτητα του φωτός, τότε προκύπτει από τον προηγούμενο τύπο ότι το άστρο πρέπει να έχει ακτίνα R=2GM/c^2 . Εδώ πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας έναν φυσικό περιορισμό: μόνο το φως μπορεί να κινηθεί με την ταχύτητα του φωτός, επειδή δεν έχει μάζα, και έτσι κάθε άλλο σώμα είναι καταδικασμένο να κινείται με μικρότερη ταχύτητα από αυτήν. Όταν λοιπόν απαιτούμε η ταχύτητα διαφυγής να είναι c, μόνο το φως μπορεί να φθάσει αυτήν την ταχύτητα και επομένως να διαφύγει.

Επανερχόμαστε όμως στον προηγούμενο τύπο. Η ερμηνεία του είναι ότι αν ένα άστρο μάζας Μ έχει ακτίνα 2GM/c^2, τότε μόνο το φως μπορεί να διαφύγει από την επιφάνειά του. Η ακτίνα αυτή είναι μία θεμελιώδης έννοια στη θεωρία μας, ονομάζεται ακτίνα Schwarzschild και συμβολίζεται με Rsch . Αν ένα άστρο μάζας Μ έχει ακτίνα μεγαλύτερη από την Rsch , τότε η ταχύτητα διαφυγής για τα σώματα από την επιφάνειά του είναι μικρότερη από c, συνεπώς μπορούν να ξεφύγουν. Αν όμως η ακτίνα του άστρου είναι μικρότερη από την Rsch , τότε η ταχύτητα διαφυγής είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητα του φωτός, κανένα σώμα (ούτε το φως) δε μπορεί να πιάσει αυτή την ταχύτητα και επομένως τίποτα δεν μπορεί να ξεφύγει(ούτε το φως). Το άστρο αυτό επομένως είναι μια μαύρη τρύπα!

Ιδού λοιπόν ένα πολύ όμορφο κριτήριο, για τον εάν ένα άστρο μάζας Μ θα καταλήξει σε μαύρη τρύπα: πρέπει η ακτίνα του να γίνει κάποτε μικρότερη από την Rsch . Για σώματα με τη μάζα του ήλιου, η ακτίνα αυτή είναι περίπου 1 χιλιόμετρο! Και αν ο ήλιος μας δεν είναι δυνατό να συμπιεστεί στην έκταση μιας μικρής πόλης, υπάρχουν άλλα μικρότερα αλλά και πυκνότερα άστρα τα οποία πιθανόν να φτάσουν σε αυτό το όριο και να γίνουν μαύρες τρύπες (ή έχουν ήδη γίνει…).

“Ωραία όλα αυτά που μας λες”, θα πει κάποιος που μας ακούει προσεκτικά. “Αλλά αφού το φως δεν έχει μάζα και μεταφέρει μόνο ενέργεια, διαδίδεται πάντοτε ευθύγραμμα. Πώς είναι λοιπόν ποτέ δυνατό να εγκλωβιστεί μια ακτίνα φωτός στον τόσο πεπερασμένο και μικρό χώρο μιας μαύρης τρύπας;”. Και δε θα έχει καθόλου άδικο που θα το πει αυτό. Το φως πρέπει πάντοτε να διαδίδεται ευθύγραμμα. Ή μήπως όχι; Τουλάχιστον αυτό πιστεύονταν για αρκετό καιρό. Ας δούμε όμως ένα παράδειγμα για να ξεκαθαρίσουμε κάπως τα πράγματα.


Ταξίδι στον πλανήτη Άρη

Πριν λίγους μήνες, όταν η αποστολή του Pathfinder στον πλανήτη Άρη έφτασε εκεί, άρχισε την μετάδοση πληροφοριών πίσω στη Γη σχετικά με το έδαφος του πλανήτη. Το σήμα βεβαίως που έστελνε ο Pathfinder δεν έφτανε ακαριαία στη Γη, αλλά χρειαζόταν ένα χρονικό διάστημα κάποιων δευτερολέπτων ώστε ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός να διανύσει την απόσταση Άρη – Γης, πριν το συλλέξουν οι άνθρωποι της NASA. Είναι πολύ εύκολο να υπολογιστεί το χρονικό διάστημα αυτό, χρησιμοποιώντας απλούς νόμους της κίνησης. Οι άνθρωποι της NASA υπολόγισαν νωρίτερα θεωρητικά αυτό το χρονικό διάστημα, και το επαλήθευσαν αργότερα όταν το μέτρησαν με τα όργανά τους, βρίσκοντας φυσικά απόλυτη ταύτιση μεταξύ της θεωρητικής και της πειραματικής τιμής. Το όλο αυτό πείραμα πραγματοποιήθηκε ενόσω ο Άρης ταξίδευε σε ένα τμήμα της τροχιάς του μακριά από τον ήλιο. Λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν πια ο Άρης είχε πλησιάσει πιο κοντά στον ήλιο, επαναλήφθηκε το ίδιο ακριβώς πείραμα. Οι επιστήμονες υπολόγισαν θεωρητικά το χρονικό διάστημα που χρειαζόταν το σήμα για να φτάσει από τον Άρη στη Γη. Όταν έφτασε η ώρα τα μετρήσουν και με τα όργανά τους το χρονικό διάστημα αυτό, συνέβη κάτι παράξενο, που εκείνοι μεν περίμεναν πολύ φυσιολογικά, αλλά μπορεί δε να παραξενέψει εσάς που το μαθαίνετε τώρα. Τα όργανα μέτρησαν το χρονικό διάστημα, με περισσή ακρίβεια, ελαφρά μεγαλύτερο από αυτό που είχε υπολογιστεί αρχικά με τους ακριβείς μαθηματικούς τύπους! Εφόσον όμως το σήμα κινούνταν προς τη Γη με απόλυτα σταθερή ταχύτητα, ο μόνος τρόπος για να φτάσει αργότερα χρονικά το σήμα, είναι να διάνυσε άλλη απόσταση από την ευθεία που αρχικά νομίζαμε. Δηλαδή να μη διένυσε την ευθεία τροχιά που είναι και η πιο σύντομη, αλλά κάποια άλλη προφανώς μακρύτερη!

Οι άνθρωποι της NASA γνώριζαν βεβαίως εκ των προτέρων ακριβώς τι επρόκειτο να συμβεί. Ήξεραν ότι το σήμα που έστελνε ο Pathfinder μετέφερε ενέργεια, η οποία ενέργεια μπορεί να αντιστοιχηθεί σε μία ποσότητα μάζας, σύμφωνα με την περίφημη εξίσωση του Einstein E = mc^2 . H μάζα αυτή δεν είναι βέβαια σαν τη συνήθη μάζα που γνωρίζουμε, την αδρανειακή. Το φως δεν έχει “βάρος” . Είναι όμως μία μάζα σχετικιστική, κατά κάποιο τρόπο υποθετική, δε μπορεί να μετρηθεί από καμία ζυγαριά, αναγκάζει όμως το φως να συμπεριφέρεται σαν οποιοδήποτε άλλο σώμα με ανάλογη μάζα.Επομένως, αφού το σήμα του Pathfinder έχει – υποθετική έστω – μάζα, πρέπει να υπακούει στο νόμο της βαρύτητας, όπως όλα τα σώματα. Η μάζα που έχει είναι απίστευτα μικρή, και χρειάζεται μια πραγματικά ισχυρή βαρυτική έλξη για να επηρεαστεί. Μία ισχυρή έλξη σαν αυτή του ήλιου, ας πούμε, ο οποίος όταν στη δεύτερη περίπτωση βρέθηκε κοντά στην τροχιά του σήματος, κατάφερε να το εκτρέψει ελαφρά από την ευθύγραμμη τροχιά του, έλκοντάς το και το υποχρέωσε έτσι να διαγράψει ένα μικρό τόξο κύκλου αντί για ευθεία. Ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα έχουν βρεθεί σε πολλά παρόμοια πειράματα στη διάρκεια του αιώνα που φεύγει, επαληθεύοντας στο έπακρο την παραπάνω διαπίστωση.

Τι θέλει λοιπόν να πει ο ποιητής στο παραπάνω απόσπασμα; Πολύ απλά ότι ακόμη και το φως αφού έχει ενέργεια, έχει μια ελάχιστη μάζα (βλέπε E = mc2), η οποία μπορεί να επηρεαστεί από τις βαρυτικές δυνάμεις, αρκεί αυτές να είναι αρκετά μεγάλες. Τώρα νομίζω είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί το φως δεν μπορεί να διαφύγει από μια μαύρη τρύπα. Η εκπληκτικά μεγάλη μάζα μιας μαύρης τρύπας, ασκεί μια αναλόγως εκπληκτικά μεγάλη δύναμη στο φως, αρκετή ώστε να το υποχρεώσει να διαγράψει καμπύλη τροχιά και να περιφέρεται στο χώρο της φυλακισμένο για πάντα. Ούτε καν το φως δε μπορεί λοιπόν να υπερνικήσει τη βαρυτική έλξη μιας μαύρης τρύπας!

Ας επανέλθουμε όμως για λίγο σε στο φαινόμενο όπου τα άστρα τα οποία εξαντλούν τα καύσιμά τους, και καταλήγουν να γίνουν μαύρες τρύπες, αν φυσικά διαθέτουν την απαραίτητη μάζα στον περιορισμένο χώρο που απαιτείται ώστε τελικά να συρρικνωθούν (θυμηθείτε την ακτίνα Schwarzschild). Μετά τη κατάρρευση του άστρου εξαιτίας των βαρυτικών δυνάμεων της ίδιας του της μάζας, θα έχει προκύψει σε μία μόνιμη κατάσταση μια μαύρη τρύπα. Συνήθως, μια μαύρη τρύπα έχει τέλεια σφαιρικό σχήμα (Αν περιστρέφεται ταυτόχρονα, τότε αποκτά πεπλατυσμένη μορφή, σαν τη γη όπου λόγω της περιστροφής της είναι πιο εξογκωμένη γύρω από τον Ισημερινό). Η επιφάνεια της σφαίρας αυτής ονομάζεται ορίζοντας γεγονότων της μαύρης τρύπας. Είναι ακριβώς το όριο εκείνο από το οποίο μια ακτίνα φωτός μόλις και καταφέρνει να διαφύγει από την έλξη της μαύρης τρύπας. Μια ακτίνα φωτός ελάχιστα έξω από τον ορίζοντα γεγονότων το πιθανότερο είναι να τον διασχίσει και να πέσει μέσα στην μαύρη τρύπα, μπορεί όμως και να διαφύγει. Μια ακτίνα φωτός που βρίσκεται ελάχιστα πιο μέσα από τον ορίζοντα γεγονότων, δεν μπορεί ποτέ να περάσει έξω από αυτόν. Η έννοια του ορίζοντα γεγονότων είναι υπερπολύτιμη για την περιγραφή μας, διότι κατά κάποιο τρόπο “ορίζει” μια μαύρη τρύπα.


Σε αναζήτηση της μακροζωίας

Οι περισσότεροι από τους αναγνώστες πιθανότατα θα έχουν τουλάχιστον ακούσει το περίφημο παράδοξο του Einstein με τα δύο αδέλφια. Ο ένας αδερφός (έστω ο Σταμάτης, τα ονόματα ποικίλουν πάντα) παραμένει στη Γη, ενώ ο Γρηγόρης πάει μια διαγαλαξιακή βόλτα με το state-of-the-art ολοκαίνουργιο διαστημόπλοιό του, ταξιδεύοντας με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός φυσικά. Μετά την πάροδο για παράδειγμα 40 ετών, ο Γρηγόρης επιστρέφει στη Γη και βρίσκει τον Σταμάτη αρκετά χρόνια πιο ηλικιωμένο σε σχέση με αυτόν, ενώ πριν το ταξίδι είχαν την ίδια ηλικία. Αυτό ερμηνεύεται αν σκεφτούμε ότι ο Σταμάτης ήταν ακίνητος και μέτρησε 40 έτη τη διάρκεια του ταξιδιού, ενώ ο Γρηγόρης που κινούνταν ταχύτατα μέτρησε σαφώς λιγότερα έτη, όπως ορίζει η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας.
Βέβαια η ρεαλιστική αντιμετώπιση ενός τέτοιου περιστατικού είναι μάλλον ουτοπική, αφού η ενέργεια που απαιτείται για να γίνει πραγματικότητα ένα τέτοιο ταξίδι είναι αδύνατο να συλλεχθεί με οποιονδήποτε τρόπο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να εγκαταλείψουμε την ελπίδα για την επιβράδυνση της γήρανσης και να επιστρέψουμε στις παραδοσιακές αντιρυτιδικές κρέμες? Ε, λοιπόν αυτή είναι η μισή αλήθεια. Γιατί υπάρχει η δυνατότητα να επιβραδυνθεί ο χρόνος χωρίς καν να μετακινηθούμε από τη θέση μας!

Βρείτε δύο ρολόγια ακριβείας, συγχρονίστε τα, και τοποθετήστε το ένα κοντά στη θάλασσα και το δεύτερο σε ένα ψηλό βουνό. Αν συγκρίνετε τις ενδείξεις τους μετά από κάποιες ημέρες, θα διαπιστώσετε με έκπληξη ότι οι αυτές διαφέρουν! Το μυστικό είναι ότι η πάροδος του χρόνου δεν επηρεάζεται μόνο από την ταχύτητα, αλλά ακόμα – σε αναλογία με την καμπύλωση του φωτός που αναφέρθηκε προηγουμένως – από την παρουσία μάζας στην περιοχή. Αν θεωρήσουμε τη μάζα της Γης συγκεντρωμένη στο κέντρο της, τότε το «θαλάσσιο» ρολόι βρίσκεται πιο κοντά σε αυτήν σε σχέση με το δεύτερο ρολόι. Η μάζα της γης επιδρά περισσότερο επιβραδυντικά στο κοντινότερο ρολόι, και έτσι όταν συγκρίνουμε τις ενδείξεις τους το ρολόι αυτό θα υπολείπεται του πρώτου! Βέβαια δεν περιμένουμε καμία σημαντική διαφορά, η οποία είναι της τάξης των nanosecond, αλλά είναι μία διαφορά που είναι υπαρκτή και έχει μετρηθεί πάρα πολλές φορές με όργανα ακριβείας.

Ο μικρός μας πλανήτης δεν έχει αρκετή μάζα ώστε να επηρεάσει εμφανώς το χρόνο. Όπως ίσως φανταστήκατε όμως, στην κοντινή περιοχή μιας μαύρης τρύπας, η τεράστια μάζα της θα μπορέσει να επιβραδύνει σε μεγάλο βαθμό το χρόνο, ώστε αυτός να κυλάει με καθυστέρηση δευτερολέπτων, ωρών ή και περισσότερο ακόμα σε σχέση με έναν εξωτερικό παρατηρητή. Μάλιστα, πολύ κοντά σε μια μαύρη τρύπα ο χρόνος κυλάει τόσο αργά που φαίνεται σαν να «παγώνει»…


Beam me up, Scotty!

Αρκετά όμως με τη θεωρία. Είναι καιρός να ξεκινήσετε εσείς οι ίδιοι την πειραματική μελέτη μιας μαύρης τρύπας. Σας διαλέγουμε σαν “πειραματόζωο”, σας δένουμε με ένα συρματόσχοινο, και σας κατεβάζουμε σιγά σιγά προς τον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας. Τι βλέπετε;

Όσο είσαι ακόμα μακριά από τον ορίζοντα, μπορείς εύκολα να ξεχωρίσεις τα άστρα και να αναγνωρίσεις τους αστερισμούς από τα σχήματά τους. Καθώς πλησιάζεις προς τον ορίζοντα, οι σχετικές θέσεις των άστρων μεταβάλλονται. Μήπως ζαλίζεσαι; Κάθε άλλο! Οι ακτίνες φωτός από τα άστρα που φθάνουν σε σας καμπυλώνονται από το βαρυτικό πεδίο της μαύρης τρύπας, αλλάζουν κατεύθυνση και σε ξεγελούν, είναι σαν να κοιτάς σε έναν παραμορφωμένο καθρέφτη. Τώρα σε έχω κατεβάσει αρκετά κοντά στον ορίζοντα. Κοίταξε λίγο στα δεξιά σου. Δε σε γελούν καθόλου τα μάτια σου, βλέπεις ολάκερο το πίσω μέρος του κεφαλιού σου! Το βαρυτικό πεδίο είναι τόσο ισχυρό, ώστε οι φωτεινές ακτίνες που ξεκινούν από το πίσω μέρος του κεφαλιού σου και μεταφέρουν το χρώμα των μαλλιών σου, κάνουν μια ολόκληρη περιφορά γύρω από τη μαύρη τρύπα, ωσάν σε κυκλική κίνηση, και καταλήγουν στο μπροστά μέρος του κεφαλιού σου, όπου είναι τα μάτια σου. Μη χάνεις το χρόνο σου να κοιτάξεις προς τη μαύρη τρύπα. Μάταιος κόπος, είναι θεοσκότεινα εκεί. Ρίξε μια ακόμη ματιά στο χτένισμά σου, κοιτάζοντας, όπως και πριν, κάθετα προς τη διεύθυνση του κέντρου της μαύρης τρύπας. Πρόκειται για ένα ωραίο κόλπο που επιτυγχάνεται με τη βαρύτητα, όχι με κρυμμένους καθρέπτες.

Συνεχίζω να σε κατεβάζω, σιγά σιγά φυσικά, αλλά όλο και πιο κοντά στον ορίζοντα. Προσοχή! Αμάν! Το συρματόσχοινο σπάζει και εσύ πέφτεις προς τη μαύρη τρύπα αβοήθητος, χωρίς καμία δυνατότητα διάσωσης. Το πρόβλημα είναι πως, καθώς πλησιάζεις στον ορίζοντα, καμία δύναμη της φύσης δε μπορεί να σε σώσει. Βλέπω ότι χρειάζεσαι άπειρο χρόνο για να φτάσεις στον ορίζοντα. Ευτυχώς εγώ είμαι σταθμευμένος αρκετά μακριά ώστε να μην διατρέχω κίνδυνο, ενώ εσύ πέφτεις μέσα στη μαύρη τρύπα. Δυστυχώς, δε μπορώ να σε ακούσω πια, αφού όλα τα φωτεινά σήματα που μου στέλνεις καταπίνονται από τη μαύρη τρύπα και δε φθάνουν εδώ έξω. Για σένα το πέρασμα του χρόνου πρέπει να έχει σταματήσει τελείως. Α! Και κάτι ακόμα που ξέχασα να σου πω πριν το ταξίδι. Καθώς πέφτεις, με τα πόδια προς το κέντρο, η έλξη της βαρύτητας στα πόδια σου είναι αρκετά ισχυρότερη από την έλξη της βαρύτητας στο κεφάλι σου, που βρίσκεται μακρύτερα από το κέντρο. Αυτή η παλιρροϊκή δύναμη αρχίζει να σε τεντώνει και γίνεσαι ένα πολύ μακρύ λάστιχο… Συγγνώμη για όλα. Η μόνη παρηγοριά μου, είναι πως υπάρχει ένας τρόπος για να σωθείς.

Όχι σε αυτό το σύμπαν πάντως…

To iPhone ανοίγει

Δεν ξεκλειδώνει για όλες τις GSM εταιρίες, αλλά τουλάχιστον τώρα θα μπορεί όποιος developer θέλει να φτιάξει εφαρμογές για το κινητό (και με τα features που παρέχει, δεν θα είναι και λίγες).


Ευτυχώς ο Jobs δεν είναι πια ο ανήξερος πεισματάρης που ήταν τις πρώτες μέρες της Apple. Τότε, στις αρχές της δεκαετίας του 80, βάλθηκε με το έτσι θέλω να φτιάξει με μια δική του ομάδα ένα δικό του καινούργιο υπολογιστή, τον Macintosh (ήταν ο πρώτος στην ιστορία!). Πηγαίνοντας κόντρα στην κυρίως διοίκηση τότε της Apple, τον έφτιαξε όπως τον ήθελε αυτός. Και όταν ο πρώτος Mac άρχισε να πωλείται το 1984, οι πωλήσεις δεν πήγαν και τόσο καλά (δεν υπήρχε software βασικά) και ο Mac πάτωσε. Ο Steve δεν το πίστευε και επέμενε ότι ο Mac θα πετύχαινε. Το αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης ήταν να τον διώξουν από την εταιρία που ο ίδιος ίδρυσε, στην οποία δεν επέστρεψε (με νέες φρέσκες ιδέες) μέχρι το 1997, αφού στην πορεία ίδρυσε το πιο επιτυχημένο κινηματογραφικό στούντιο στην ιστορία, την Pixar.


Τώρα όμως ο Steve έχει μάθει από τα λάθη του. Δεν πάει ούτε χρόνος από τότε που ο ίδιος δήλωνε ότι δεν θέλουν να υπάρχουν εφαρμογές για το iPhone από τρίτους ώστε να μην υπάρχει θέμα συμβατότητας και προβλημάτων. Με άλλα λόγια, σκόπευαν στην Apple να κρατήσουν την κλειστή αρχιτεκτονική που έχει το iPod.



Όμως το iPhone είναι κάτι πολύ παραπάνω από τα iPod: είναι ένας cool και εξελιγμένος φορητός υπολογιστής, και όχι μια συσκευή αναπαραγωγής αρχείων. Όταν οι χάκερς σπάσανε την προστασία του iPhone και αρχίσανε να γράφουν μόνοι τους δικές τους εφαρμογές για αυτό, ο Steve έβγαλε ένα νέο update όπου αχρήστευε τα 3rd party apps. Έλα όμως που σε μερικές μέρες πάλι η νέα προστασία είχε σπάσει ξανά και η Apple ήταν πάλι στην αφετηρία.


Ο Steve αποφάσισε να αφήσει το πείσμα του παράμερα και προκειμένου να βγαίνει κάθε τόσο νέο firmware που να ξανα-κλειδώνει το τηλέφωνο, δήλωσε πως θα ανοίξουν την αρχιτεκτονική για άλλες εφαρμογές. Σύντομα θα δούμε λογικά μια νέα κατηγορία στο iTunes που θα ονομάζεται κάτι σαν "apps" και θα έχει προς πώληση από το iTunes Store εφαρμογές για το iPhone και το iPod Touch (με το αζημίωτο φυσικά). Άντε να δούμε!

Sunday, October 14, 2007

Εξαιρετικό optical illusion

Νομίζω είναι το καλύτερο και πιο ανεξήγητο optical illusion που έχω συναντήσει ποτέ. Δείτε για λεπτομέρειες το blog του giama, μαζί με τα διάφορα links που παραθέτει.

Friday, October 12, 2007

Monday, October 08, 2007

Περί Apple και λοιπών ακουστικών

Χρησιμοποιώντας τελευταία το iPod Touch αλλά και το iTunes, αρχίζω να εκτιμώ όλο και πιο πολύ την δουλειά και υπομονή που βάζει η Apple στα προϊόντα της. Δεν θα μιλήσω ούτε για το iPod ούτε για το iPhone ούτε για κάποια άλλη high-tech συσκευή. Θα μιλήσω για τα ακουστικά που πάνε πακέτο.


Πολύς κόσμος δεν καταλαβαίνει το πόσο προσεγμένα είναι αυτά τα "απλά" ακουστικά. Τα παίρνει για δεδομένα αλλά έχει μπει τεράστια εμπειρία στην κατασκευή τους την οποία συνηδειτοποίησα μόνο αφού τα χρησιμοποιώ τώρα αρκετό καιρό. Ασχολούμαι με τα τελευταίας ακουστικά που έρχονται με τις φετινές συσκευές, δεν ξέρω τα τα προηγούμενα.


Καταρχάς ξεκινάμε από την ποιότητα του ήχου, που είναι πιθανότατα το καλύτερο value for money για οποιαδήποτε ζεύγος ακουστικών (κοστίζουν $20 καινούργια). Στην προσπάθειά μου για μέγιστη ποιότητα ήχου, θεώρησα ότι δεν έχουν καλό ήχο και είπα να αγοράσω κάποια προτεινόμενα καλά ακουστικά, όπως τα SE210 της Shure. Αυτά έχουν αφρώδες περίβλημα (σαν ωτασπίδες) και τα χώνεις μέσα στο αυτί, και μετά από λίγο διογκώνεται ο αφρός και απομονώνει από εξωτερικούς ήχους. Υποθέτω ότι αναλόγως το μέγεθος του αυτιού θα επηρεάζεται η ποιότητα του ήχου, αλλά στο δικό μου (και αρκετών άλλων αν κοιτάξει κανείς reviews Online) σίγουρα δεν ήταν καλύτερα από τα Apple. Πρώτον, τα μπάσα δουλεύουν καλά μόνο μετά από 1-2 λεπτά που έχει διογκωθεί το ακουστικό. Δεύτερον, θέλει λίγο εξάσκηση για να μπουν καλά στο αυτί. Τρίτον, είναι περίεργο να νοιώθεις ένα τέτοιο πράγμα μέσα στο αυτί σου, πχ δεν μπορείς να τρέξεις με τίποτα, συν του ότι μεγενθύνονται οι ήχοι από το σώμα (αναπνοή, βήματα κτλ). Και για $150 retail, ε, περιμένεις κάτι καλύτερο...


Έτσι τα επέστρεψα και γύρισα να δοκιμάσω τα Quiet Comfort της Bose, τα οποία περιβάλλουν το αυτί και κοστίζουν $300. Αυτά όντως κάνουν δουλειά, και μετά από πολλά τεστ συγκριτικά με τα Apple τα θεωρώ 2-3 φορές καλύτερα. Τα μπάσα είναι σαφώς καλύτερα (χαώδης διαφορά), και οι ψηλές συχνότητες είναι λίγο χαμηλωμένες ώστε να έρθουν στα ίσα με τις χαμηλές (όπως και πρέπει). Αυτά τα ακουστικά είναι σίγουρα ανώτερα, αλλά για 10+ τιμή! Επιπλέον, ήθελα φορητά ακουστικά, να μπορώ να τα βάλω στην τσέπη μαζί με το iPod και να τα κουβαλώ μαζί μού - όχι να πρέπει να κουβαλάω έξτρα θήκη κάθε φορά που θέλω να ακούσω 2-3 τραγουδάκια στο δρόμο για τη σχολή.

Τελικά κατέληξα στα in-ear ακουστικά της Bose πάλι. Για $100, έχουν το καλύτερο μπάσο που έχω ακούσει σε μικρά ακουστικά. Τις πρώτες στιγμές ακούγονται πολύ περίεργα καθώς δεν ήμουνα συνηθισμένος σε τέτοιο καλό ήχο από τόσο μικρά ακουστικά. Αλλά όσο περάνει η ώρα καταλαβαίνω πόσο καλύτερα είναι από τα Apple, και πόσο πολύ καλύτερα από όλα τα άλλα μικρά κουστικά της αγοράς στην ίδια τιμή.



Για να επαινέσω την Apple και πάλι, τα ακουστικά που δίνουνε αυτή τη στιγμή είναι εκπληκτικά, με ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομέρεια. Για παράδειγμα, άλλα μικρά ακουστικά της Sony που δοκίμασα είναι αδύνατο να τα χρησιμοποιήσεις για τρέξιμο: είναι αρκετά βαριά και πέφτουν από αυτί μετά από λίγο. Επίσης, πολύ σωστά τα μικρά της Apple είναι ενωμένα μέχρι ένα σημείο και από εκεί και μετά μπορείς να καθορίσεις με ένα θηκάκι μέχρι πιο σημείο είναι καλό να μείνουν ενωμένα πριν διαχωριστούν για να φτάσουν στο κάθε αυτί. Επίσης, αν κοιτάξει κανείς τα ηχεία των ακουστικών θα δει καθαρά 5 ζώνες - είναι 5 διαφορετικά μικρο-ηχεία, ένα στο κέντρο για τις χαμηλές και μεσαίες συχνότητες και 4 περιφερειακά μικρότερα για τις υψηλές.

Επιπλέον σχεδιαστικά τα ακουστικά της Apple είναι εξαιρετικά. Έχουν μη συμμετρικό σχήμα (μη κυκλικό) και έτσι κάθονται καλύτερα στο αυτί. Άλλη λεπτομέρεια: με το shuffle τα κουστικά που παρέχονται είναι λίγο κοντύτερα ώστε να μην κουνιούνται αριστερά-δεξιά όταν χρησιμοποιεί κανείς το Shuffle για τον αρχικό του σκοπό - να είναι πιασμένο πάνω στα ρούχα και όχι να βρίσκεται μέσα σε μια τσέπη. Αυτό βοηθά πολύ στις ασκήσεις. Αντίθετα τα άλλα iPod έχουν μεγαλύτερο μήκος ώστε να μπορούν να μπουν καλύτερα σε μια θήκη ή τσάντα.

Τέλος, το ροζ shuffle που έχω αγοράσει έχει ακουστικά με ροζ απόχρωση στο περίγραμμα. Το μαύρο iPod Touch έχει γκρίζο περίγραμμα! Λεπτομέρεια? Ίσως, αλλά αυτή η επιμονή του Jobs σε λεπτομέρειες όπου οι υπόλοιποι νομίζουν πως είναι άχρηστς είναι που τον έχει κάνει τον Νο1 showman στην Silicon Valley σήμερα.

Sunday, October 07, 2007

Η 7η του Μπετόβεν

Ήτανε αρκετά busy η προηγούμενη εβδομάδα - κάτι η προτοιμασία για το άρθρο που στέλνω στο Physical Review Letters αυτή την εβδομάδα, κάτι το αποχαιρετιστήριο δείπνο του Erdem από το γραφείο που φεύγει για postdoc στο Princeton, κάτι ότι ξεκίνησα να παίζω το αδιανόητο Bioshock, δεν έμεινε χρόνος.


Το Σάββατο είχαμε κλείσει εισητήρια για να πάμε να ακούσουμε την 7η συμφωνία του Μπετόβεν από τη φιλαρμονική του LA. Ένας από τους λόγους ήταν ότι ήθελα να επιστρέψω στο Walt Disney Concert Hall, το οποίο είναι σίγουρα το ομορφότερο κτίριο στην Καλιφόρνια.

















Το εκπληκτικό με το κτίριο αυτό είναι πως δεν έχει καμία ευθεία γραμμή. Θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και δεν έχουν άδικο: το χαζεύεις και σου δίνει την αίσθηση πως κάτι δεν πάει καλά - αλλά αυτό μάλλον είναι επειδή είναι τόσο πρωτότυπο.


Το εσωτερικό είναι εξ'ολοκλήρου από ξύλο και είναι επίσης εντυπωσιακό:




















Η αίθουσα είναι εξίσου εκπληκτική στη σχεδίαση: μια φοβερή καμπυλωτή οροφή που φαίνεται έτοιμη να πέσει, καμία ευθεία και πάλι στην όλη αίθουσα, αλλά και ένα απίστευτο εκκλησιαστικό όργανο για το οποίο ο μόνος τρόπος να το περιγράψω είναι "ξύλινη έκρηξη". Μία ακόμα πρωτοτυπία είναι πως υπάρχουν θέσεις και πίσω από την ορχήστρα!


Τα δύο πρώτα κομμάτια που παίξανε ήτανε επιεικώς βαρετά. Νομίζω το κάνουν επίτηδες για να εκτιμήσεις το τελευταίο τμήμα πάντα. Ακούσαμε το τελευταίο κομμάτι που έγραψε ο Bach (πέθανε μάλιστα πριν το ολοκληρώσει), μια τετραπλή φούγκα ονόματι Contrapuctus XIX, και στη συνέχεια το Metamorphosen του Richard Strauss, το οποίο ήταν γλυκό κομμάτι και αποτελούταν από 23 βιολιά και τίποτε άλλο.


Η 7η του Μπετόβεν που ακολούθησε μετά το διάλειμμα ήταν εξαιρετική συμφωνία. Ένα γρήγορο αρχικό κομμάτι, μια αργή συνέχεια, και ένα εκρηκτικό φινάλε. Τα τελευταία 3-4 λεπτά σε επηρεάζουν με έναν τρόπο που μόνο η κλασική μουσική μπορεί.


Δυστυχώς δεν έχω τα ίδια συναισθήματα όταν ακούω τα ίδια κομμάτια στο σπίτι. Ίσως είναι ότι η ακουστική του χώρου και η ηχητική ποιότητα δεν είναι εξίσου καλή. Ίσως είναι ότι σπάνια πια αφιερώνουμε χρόνο για να ακούσουμε μονάχα μουσική - συνήθως το κάνουμε παράλληλα με κάτι άλλο, και έτσι δεν απολαμβάνουμε στο μέγιστο τα κομμάτια.


Το όνειρό μου είναι όμως να ακούσω την 5η συμφωνία του Μπετόβεν, της οποίας το πρώτο movement είναι ίσως το πιο εμπευσμένο και κορυφαίο κομμάτι μουσικής που έχει γραφτεί ποτέ. Δεν έβλεπα να το παίζουν όμως στο Disney Concert Hall φέτος κοιτώντας στο online πρόγραμμα. Χθες όμως που πήγαμε διάβαζα το τυπωμένο πρόγραμμα και έλεγαν ότι θα την παίξουν στις 2 Νοεμβρίου, μαζί με άλλα έργα από την Λατινική Αμερική.

Τελικά γυρνώντας πίσω στο σπίτι πήγα πάλι online και έγραφε το πρόγραμμα για τις 2 Νοεμβρίου πως θα έχουν την Youth Orchestra της Βενεζουέλας εκείνη τη μέρα για να παίξει διάφορα κομμάτια, και στις λεπτομέρειες όντως έγραφε ότι ένα από αυτά θα είναι και η 5η του Μπετόβεν. Αμέσως έκλεισα τα εισητήρια αφού εκτός του ότι είναι πιο φθηνά από όταν παίζει η φιλαρμονική (max τιμή $50 όταν φυσιολογικά είναι $200 για τις καλές θέσεις), σιγά μην καταλάβει το φτωχό αυτί μου διαφορά στο κομμάτι από ορχήστρα σε ορχήστρα.

Categories