Στον κορεσμένο σημερινό κόσμο, είναι σπάνιο να βρει κανείς wow factors - στιγμές τόσο μοναδικές που να μην έχεις ζήσει κάτι παρόμοιο προηγούμενα. Ίσως για αυτό δεν γράφω τελευταία τόσο για νέες ταινίες (παρότι βλέπω αρκετές).
Το Avatar το περίμενα να το δω αρκετό καιρό - κοντά στα 2 χρόνια για την ακρίβεια.
Ένα απόγευμα άνοιξης του 2007, πίσω στο USC, είχα δει μια ανακοίνωση για μια ομιλία από έναν τύπο που ήταν υπεύθυνος για τα εφέ της επερχόμενης ταινίας του James Cameron. Σε μια μικρή αίθουσα μαζευτήκαμε 20-25 άτομα, όπου μας έδειξε μερικά demo από τη δουλειά που ετοιμάζανε για το Avatar.
Τότε δεν είχαν περαστεί ακόμα με motion capture τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, ούτε η βλάστηση του πλανήτη Pandora, ούτε τα κάθε λογής ζωάκια και οπτικά εφέ -βλέπαμε κινούμενα άσπρα πολύγωνα.
Το σπουδαίο, μας είπε τότε, είναι πως δεν χρειαζόταν ο σκηνοθέτης να περιμένει το post-processing της ταινίας για να δει το αποτέλεσμα μετά από μήνες. Σε ένα άδειο στούντιο, κινηματογραφώντας τους ηθοποιούς να τρέχουνε, μέσα από την κάμερά του δεν έβλεπε τους αληθινούς ανθρώπους, αλλά απευθείας του ψηφιακούς, τρίμετρους εαυτούς τους - μαζί με κάποιο σχετικό background, ακριβώς όπως θα ήταν το τελικό αποτέλεσμα στην ταινία. Κινώντας την κάμερα αυτή σε 3 διαστάσεις στο άδειο στούντιο, το αποτέλεσμα φαινόταν απευθείας στην οθόνη. Έτσι οι τελικές σκηνές βγαίνουν ακριβώς όπως τις βλέπει στην οθόνη και όχι όπως υποθετικά τις προβλέπει ότι θα βγουν.
Ίσως το παραπάνω να μην ακούγεται εντυπωσιακό τεχνολογικά - κάνει όμως όλη τη διαφορά στο storytelling της ταινίας. Φέτος, 2 χρόνια μετά, το τελικό αποτέλεσμα είναι ένας απόλυτος οπτικός οργασμός. Η κίνηση της κάμερας είναι οικεία και ακριβώς εκεί που πρέπει - βάζοντάς σε στην ταινία.
Σε 3D (και μάλιστα IMAX) οπτικά δεν υπάρχει προηγούμενο - το Avatar θα είναι η ταινία με την οποία όλες οι επόμενες θα συγκρίνονται. Η τρίτη διάσταση είναι φυσική και δεν σε ενοχλεί (πχ με το να πετάγονται αντικείμενα προς το θεατή). Οι live action σκηνές (δηλ. με πραγματικούς ηθοποιούς) φαίνονται πολύ καλές, αλλά οτιδήποτε ψηφιακό όπου υπάρχει και αυτή η ελευθερία στην κάμερα για να κινηθεί όπως νομίζει, είναι απλώς αξεπέραστο. Για πρώτη φορά σε 3D ταινία, ξεχνάς ότι βλέπεις 3D - είναι σχεδόν αληθινό.
Αξεπέραστη είναι και η δουλειά με το motion capture - τα πρόσωπα των Na'vi είναι ψηφιακές απεικονίσεις των πραγματικών εκφράσεων των ηθοποιών. Για πρώτη φορά η ψηφιακή τεχνολογία αγγίζει το άγιο δισκοπότηρο- την πειστική ψηφιακή απεικόνιση του ανθρώπινου προσώπου. Το Christmas Carol του Zemeckis μοιάζει ήδη παρωχημένο.
To Avatar είναι το Jurassic Park της δεκαετίας αυτής: Η πρώτη ταινία όπου 100% ψηφιακοί χαρακτήρες είναι απόλυτα αληθινοί και πειστικοί. History in the making.
Την πειστικότητα των ψηφιακών εφέ βοηθάει το ότι η ταινία είναι τοποθετημένη σε έναν ξένο, μαγευτικό, σχεδόν παραμυθένιο κόσμο και όχι στον δικό μας. Οι όποιες ατέλειες δεν ενοχλούν γιατί έχεις αφεθεί σε αυτό τον κόσμο που δεν ξέρεις πώς πρέπει να φαίνονται τα πράγματα ούτως ή άλλως.
Το πρώτο τραίηλερ ήταν κάπως απογοητευτικό. Το δεύτερο, μεγάλο τραίηλερ, φάνηκε ενδιαφέρον αλλά όλοι αυτοί οι ψηφιακοί Na'vi και τα ζώα φάνηκαν χαζά, και είχα αφήσει και το ενδεχόμενο για μεγάλη πατάτα.
Τελικά, η ταινία είναι άψογη. Η ιστορία δεν είναι και φοβερά πρωτότυπη - σχεδόν στα όρια του προβλέψιμου (όπως και το αρχικό Star Wars). Αλλά εκτελεστικά είναι αψεγάδιαστη και επική, στα πλαίσια του Lord of the Rings, του Τιτανικού και του Matrix.
Όσο για τις σκηνές δράσης, κάθε δευτερόλεπτο σφύζει από πρωτοτυπία. Όταν βλέπεις εκατοντάδες ιπτάμενα δρακοειδή πουλιά να επιτίθενται σε επίσης εκατοντάδες ιπτάμενα σκάφη, ανάμεσα σε νησιά που αιωρούνται στον αέρα, ξέρεις ότι βλέπεις κάτι που δεν αποτυπωθεί ξανά στην κάμερα.
Βασικά μου είναι δύσκολο να περιγράψω το τι γίνεται στην ταινία με λόγια - είναι από τις εμπειρίες που πρέπει να έχει κανείς προσωπικά στο σινεμά (θα χάσει πολύ στο σπίτι). Πάντως αξίζει το χρόνο και το χρήμα για να βιώσει κανείς μια εμπειρία που μόνο ο κινηματογράφος μπορεί να προσφέρει.
ΥΓ1: to James Cameron: Respect
ΥΓ2: Καλή τύχη για να βρείτε εισιτήρια - δεν προβλέπονται και πολλά διαθέσιμα στις επόμενες εβδομάδες.
